Mohamed Helmy: een Egyptische held in Nazi-Duitsland
Dit is de Egyptische dokter Mohamed Helmy, met op de andere foto Anna Boros, het joodse meisje dat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog jaren lang verborgen hield. En niet zomaar ergens, maar in het hol van de leeuw, Berlijn, waar hij destijds woonachtig was. En Anna was niet de enige, hier in het kort zijn verhaal…
Dokter Mohammed werd geboren in Khartoem in het jaar 1901 en had Egyptische ouders. In 1922 ging hij naar Berlijn voor zijn medicijnenstudie, waarna hij aan het werk ging in het Robert Koch ziekenhuis, een instelling die later veel nazistische experimenten zou ondersteunen. Hij was getuige van het ontslag van Joodse dokters in 1933, maar mocht zelf nog even blijven. Wel werd hij als ‘inferieur’ gezien en gediscrimineerd. Door de nieuwe rassenwetten kon hij niet trouwen met zijn Duitse verloofde Annie Ernst, en in 1933, en later in 1940, werd hij samen met andere Egyptenaren opgepakt door de Duitsers. Wegens gezondheidsproblemen werd hij vrijgelaten.
De Nazi’s bleven hem streng in het vizier houden. Toch weerhield dit hem er niet van zich regelmatig kritisch uit te spreken over het beleid van de Duitse regering. Toen de tijd aanbrak waarin veel joden uit Berlijn gedeporteerd werden bood hij onderdak aan Anna Boros, een bekende van de familie. Hij bracht haar naar een cabine die hij bezat in de Berlijnse wijk Buch. Anna zou daar van 1941 tot het einde van de oorlog verblijven.
Zelf schreef Anna na de oorlog dat de Duitsers wisten dat Mohamed de dokter van de Joodse familie was en dat ze ook wisten dat hij een cabine bezat in de zojuist genoemde wijk. Toch kreeg hij het telkens weer voor elkaar om de nazi’s te slim af te zijn door haar regelmatig te verplaatsen naar andere kennissen, en haar bij iedereen op een andere manier te introduceren. Ook hielp dokter Mohamed haar vader, haar moeder en haar oma aan verschillende schuilplaatsen en aan de benodigde medicatie. De vier familieleden overleefden de Holocaust dankzij dokter Mohamed en verhuisden na de oorlog naar Amerika.
In 2013 kreeg het verhaal van dokter Mohammed bekendheid en werd hij (ruim 30 jaar na zijn dood) door de Israëlische nabestaandenorganisatie Yad Vashem geëerd met de titel ‘Rechtvaardige onder de Volkeren’. Zijn nabestaanden in Egypte weigerden echter de Israëlische titel in ontvangst te nemen. Maar zowel de Joodse familie die hij gered heeft, als Yad Vashem, blijven de held nog eeuwig dankbaar voor zijn dappere optreden in een tijd waarin een groot deel van Europa de mensheid in de steek liet.
