Vrijdagspreek uit naam van sultan Wilhelmina!?
Toen hare majesteit prinses Wilhelmina in 1898 werd ingehuldigd moest dit een groot feest worden in het hele koninkrijk, dus ook in het islamitische deel ervan. In Nederlands-Indië werden feestelijke Indische ‘kroningsliederen’ gezongen en werd de koningin door verschillende moslimvorsten gefeliciteerd. Echter…
Iemand van het Nederlandse bestuur kwam met het ‘geniale’ idee de ‘ghutbah’ (vrijdagspreek) in de moskeeën voor te laten dragen uit naam van ‘Sultan Wilhelmina’.
Iets wat uit den boze was, gezien de vrijdagspreek er al eeuwen traditioneel uit naam van de kalief in Istanbul (toen Abdulhamid II) werd voorgedragen! Dit mondde uit in grote opstanden van boze menigten! Niet zo’n vrolijk feestje voor velen dus…
Het initiatief was niet voor herhaling vatbaar. Maar dit alles was al voorspeld, hoewel de uitbarstingen groter en ‘bozer’ waren dan men had verwacht.
Zo zou de Nederlandse oriëntalist C.S.Hurgronje de regering nog zó geadviseerd hebben dit vooral ‘niet’ te doen. Hij schreef achteraf:
“betreffende de wenselijkheid om zulke gebeden te doen houden, antwoorde ik ontkennend en lichtte dit later toe met de mededeling dat zoiets allicht aanleiding zou geven tot min gewenste opmerkingen in de Mohammedaanse kringen, maar het schijnt toen te laat geweest te zijn om de beweging te stuiten. De door mij verwachte gevolgen bleven niet uit, en de opmerkingen overtroffen in hatelijkheid nog hetgeen ik gevreesd had”.
Bron: Erol Baykal, ‘The Ottoman Press and the Dutch East Indies at the beginning of the twentieth century’. Turkish Historical Review (Leiden-Boston 2011).
