Zonder ons geen Nederland: de rol van moslims tijdens de Nederlandse Opstand: deel 1
Door: Kasım Tekin
Artikel uit maart 2015
Deel 1: Het Geuzenlied
“De koning van Hispanje heb ik altijd geëerd”, zingt de Nederlander tijdens het wereldkampioenschap voetbal. Waarom Spanje? ‘Geen flauw idee. Iets met de ‘Tachtigjarige Oorlog’ toch?’ De wat hoger opgeleide Nederlander wilt weleens met een wat dieper antwoord komen, maar ook daar word je meestal niets wijzer van. Na wat te hebben nagedacht over dit geuzenlied en het ontstaan en de essentie ervan schoot me een artikel te binnen die ik in 2007 las in het NRC.[1] De toenmalig minister van ‘wonen, wijken en integratie’, Ella Vogelaar, werd er gequoot: “De islamitische cultuur nestelt zich zo diepgaand in de Nederlandse samenleving dat op de lange duur gesproken kan worden van een land dat uitgaat van een ‘joods-christelijke-islamitische traditie.” Zoals te verwachten leidde dit tot stormachtige reacties. Geert Wilders: “Ik viel van mijn stoel toen ik dit las. De islam staat haaks tegenover belangrijke normen en waarden van onze cultuur. Die mogen wij niet te grabbel gooien.” Maar ook de toenmalig fractievoorzitter van de VVD, premier Mark Rutte, had zijn ware mening paraat: “Nederland heeft geen islamitische traditie. Natuurlijk niet, daar moet je duidelijk over zijn.” De vele aanvallen die Vogelaar op haar bord kreeg gaven duidelijk weer dat ook hoogopgeleid Nederland de islam zag als iets vreemds dat niet thuis hoort in ‘hun’ Nederland.
Sindsdien is de sfeer alleen maar grimmiger geworden. In de loop der jaren is ‘mijn’ Nederland haar originele karakter verloren. Mijn Nederland was er ooit een die in een wereld van duistere gewetensonderdrukking het verlangen koesterde vrij te zijn. Vrij in het kunnen kiezen van je religie en er tegelijkertijd net zo goed bij te horen als de ander. Vrij om je normen en waarden te kunnen behouden, al zijn deze ‘anders’ dan die van de mainstream. Ook als deze religie de islam is? Ja, ‘juist’ als deze religie de islam is. Want het geuzenlied dat we tegenwoordig gebruiken als ons volkslied doet ons herinneren aan een tijd waarin het de islamitische normen en waarden waren waar wij als onderdrukte Nederlanders tegenop keken. Het waren deze normen en waarden waarop vertegenwoordigers van een nieuwe rebelse natie een beroep zouden doen in hun smeekschriften aan de volgers ervan, opdat zij hun zouden helpen in hun strijd tegen onderdrukking.
Laten we teruggaan naar de tijd waarin het geuzenlied, het Wilhelmus, is ontstaan. Misschien kun je je sommige begrippen nog vaag herinneren: de Tachtigjarige Oorlog of Nederlandse Opstand, de Gouden Eeuw, Karel V en zijn zoon Filips II, Willem van Oranje, allemaal termen die je ooit op school hebt behandeld. Het is begrijpelijk dat niet veel moslims echt interesse hebben getoond bij het behandelen van dit tijdvak. Begrijpelijk doch triest. Begrijpelijk omdat vooral dit tijdperk van onze geschiedenis erg heeft moeten lijden onder de trucjes van Eurocentrische historici. Triest omdat deze tijd vol zit met spectaculaire gebeurtenissen die zijn weggemoffeld in de Nederlandse schoolboeken. Dit was een tijd waarin moslims op hun sterkst waren en waarin hun krachtpatserpolitiek bepalend was voor de nieuwe indeling van Europa. Zo ook bij het ontstaan van Nederland, al hebben we het daar liever niet over.
Om snel ieders geheugen op te frissen volgt hier een korte samenvatting van een reeks gebeurtenissen uit de zestiende-eeuwse geschiedenis van de Lage Landen, de tijd waarin onze Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden ontstond en uitgroeide tot een van de grootste economieën ter wereld.
Toen in 1519 Karel V in Spanje aan de macht kwam erfde hij enorme delen van Europa. Dit maakte de Habsburgers, zijn familie, de op een na machtigste dynastie van Europa. Landen als Spanje, Oostenrijk, Duitsland en enorme delen van Italië kwamen onder zijn gezag. Ook erfde hij een belangrijk gebied van de Bourgondische kant van zijn familie: de Lage Landen. Karel V was dé grote keizer van christelijk Europa. Met het zwaard in de ene hand en het kruis in de andere zou hij eerst heel Europa, en daarna de rest van de wereld inlijven bij zijn Rooms Imperium. Tegen de natuur van de Europese politiek in voerde Karel –ook in de Lage Landen– een streng centralisatiebeleid. Zo ook op religieus gebied. De opkomst van nieuwe ideeën over misstanden in de Katholieke Kerk werden met harde hand de kop in gedrukt. De paus rekende maar al te graag op de steun van deze ‘verdediger van het geloof’ om de reformatie –de opkomst van het protestantisme– een halt toe te roepen.
Om een lang verhaal kort te houden springen we over naar de Bourgondische erflanden. Ook daar won het protestantisme aan populariteit. De Calvinistische tak van deze beweging groeide sterk met alle gevolgen van dien. De Spaanse koning[2] stuurde zijn troepen om ze hardhandig neer te slaan. De edelen in het gebied vonden dit niet kunnen[3] en na heel wat heen en weer geschreeuw besloten ze onder leiding van de edelman Willem van Oranje-Nassau zich af te scheiden van het op een na grootste rijk van Europa. Voortaan zouden ze verder gaan als de ‘Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden’ en groeiden ze uit tot een sterke wereldeconomie. Tot zover het klassieke verhaal.
Volgens dit verhaal zouden de Nederlanden rijk genoeg zijn om zich een leger te kunnen veroorloven dat stand kon houden tegen de overmachtige Habsburgers. Een van mijn hoogopgeleide docenten zei ooit dat ‘we’ waarschijnlijk ‘het machtigste leger ter wereld hadden’. Ja… geloof je het zelf? Zou dat kleine landje, dat jarenlang door niemand werd erkend als officiële staat, in haar eentje stand kunnen houden tegen deze wereldmacht?
Nee, niet zonder de ingeroepen hulp van de eerste staat ter wereld die het republiekje erkende, de ‘grootste’ staat van Europa en tevens aartsvijand van de op een na grootste: het Ottomaanse Rijk.
Wil je weten hoe het echt zat? Lees verder in deel twee van het artikel…
[1] Het complete artikel is te vinden in het NRC-archief:
http://vorige.nrc.nl/binnenland/article1818038.ece/Nederland_krijgt_joods-christelijke-islamitische_traditie
[2] Karel doet afstand van de troon en zoon Filips II is nu aan de macht.
[3] Aldus het traditionele verhaal. Het is nog maar de vraag in hoeverre hun opstand puur religieus was. Het kwam deze edelen namelijk wel erg goed uit zich te verzetten tegen de steeds machtiger wordende koning met zijn gehate centralisatiepolitiek. Maar die discussie even terzijde…
